Pablo's Reviews: Recenzje płyt

Andrzej Przybielski pozostawił po sobie wiele nagrań, jednak jego nazwisko nie przychodzi na myśl w pierwszej kolejności, gdy wymienia się najwybitniejszych polskich jazzmanów. Wynika to przede wszystkim stąd, że występował głównie w roli sidemana. Ponadto, trzymał się raczej z dala od głównego nurtu. Prawdopodobnie najbardziej pamiętany jest z Grupy Niemen. To jego grę na trąbce można usłyszeć na słynnych "Marionetkach". Zdarzało mu się również współpracować z innymi muzykami tego składu pod szyldem SBB. Jest też chyba jedynym trębaczem, jakiego można usłyszeć na płycie innego wirtuoza tego instrumentu, Tomasza Stańki, a ściślej mówiąc na albumie "Witkacy Peyotl". Poza tymi epizodami grał głównie free jazz. W pierwszej połowie XXI wieku grywał głównie z dużo od siebie młodszymi braćmi Oleś - basistą Marcinem oraz bębniarzem Bartłomiejem. Muzycy na przestrzeni dekady nagrali razem całkiem sporo materiału, który wypełnił kilka płyt. Jednak nie wszystko, jak się nieda

Muzyka hindustańska i jazz wywodzą się z całkiem odmiennych kręgów kulturowych, lecz wielokrotnie już dochodziło do ich fuzji. Zazwyczaj polegało to na inkorporacji elementów indyjskiej muzyki klasycznej przez przeróżnych jazzmanów, by wspomnieć tylko Johna i Alice Coltrane'ów czy Pharoaha Sandersa. Niejednokrotnie dochodziło też do spotkań muzyków reprezentujących obie te tradycje. Przykłady można mnożyć, począwszy od projektu "Jazz Meets India" Irene Schweizer, przez grupę Shakti Johna McLaughlina, aż po ekipę Saagara Wacława Zimpla. Teraz doliczyć trzeba do nich "Nafs at Peace", debiutanckie dzieło pakistańskiego kwartetu Jaubi. Grupa istnieje od kilku lat, a w 2016 roku zadebiutowała EPką "The Deconstructed Ego". Wypełniający ją materiał zdradza przede wszystkim wpływy hindustańskie, a brzmienie zdominowały typowo indyjskie instrumenty, jak sarangi i tabla. Dzięki partiom gitary oraz perkusji słychać też jednak pewne nawiązania do muzyki zachodniej

Grupa Błoto to tak naprawdę doskonale znany stałym czytelnikom tej strony EABS, tylko w składzie okrojonym do czterech muzyków. W kwartecie znaleźli się jednak ci najważniejsi muzycy: klawiszowiec Marek Pędziwiatr, saksofonista Olaf Węgier, basista Paweł Stachowiak oraz perkusista Marcin Rak, skrywając się pod wymyślnymi pseudonimami. Błoto zadebiutowało w kwietniu zeszłego roku albumem "Erozję", a korzystając z wymuszonej przerwy od koncertowania muzycy szybko przygotowali materiał na kolejną płytę, opublikowaną we wrześniu pod tytułem "Kwiatostan". Tempa bynajmniej nie zwalniają, choć w międzyczasie został przecież jeszcze nagrany w pełnym składzie "Discipline of Sun Ra". Niemal dokładnie rok po debiucie kwartet zaprezentował kolejne wydawnictwo. Sesja nagraniowa "Kwasy i zasady" zajęła ponoć jeden dzień, a do rejestracji materiału wykorzystano tylko kilka mikrofonów oraz magnetofon. Album ukazał się na winylu, kompakcie oraz w streamingu. Tytu

Drugi eponimiczny album Petera Gabriela - który ze względu na okładkę zyskał nieoficjalny tytuł "Scratch", wykorzystany później na niektórych wznowieniach i w streamingu - powszechnie uchodzi za najsłabszy z wczesnych solowych wydawnictw artysty. Nie trudno zrozumieć, z czego to wynika. Na brak popularności niewątpliwie wpłynął na to brak przebojów. Jedyny singiel promujący longplay, "D.I.Y.", trafił wyłącznie do francuskiego notowania, gdzie nie wszedł nawet do pierwszej pięćdziesiątki. Niezbyt pochlebne opinie znacznej części krytyków i słuchaczy biorą się też zapewne z braku stylistycznej zborności oraz nie najciekawszej produkcji, Dopiero na kolejnym wydawnictwie Gabriela zaczęły się interesujące eksperymenty z brzmieniem czy aranżacjami. Odpowiadający tutaj za produkcję Robert Fripp podszedł do tego zagadnienia zbyt zachowawczo. Na pewno nie można mówić w przypadku "dwójki" o kompletnym niepowodzeniu. Znalazło się tutaj kilka naprawdę mocnych momentów

Rzadko kiedy opinie krytyków i słuchaczy są tak zgodne, jak w przypadku kwestii najlepszego albumu Dead Can Dance. Powszechnie uznaje się za niego trzeci w dyskografii "Within the Realm of a Dying Sun". To tutaj Brendan Perry i Lisa Gerrard doprowadzili swój styl do perfekcji, nadając mu w pełni dojrzałą formę. Na tym wydawnictwie muzyka zyskała już w pełni indywidualny charakter, całkowicie odchodząc od typowo rockowych rozwiązań w kwestii brzmienia czy rytmiki. To także pierwsze tak kompletne dzieło grupy, na którym nawet okładka stanowi nierozerwalny element całości, idealnie oddając klimat muzyki. Warstwa graficzna, wbrew panującym w wytwórni 4AD zasadom, nie została narzucona z góry. Perry chciał mieć całkowitą kontrolę nad zespołem oraz artystyczną spójnością jego wydawnictw, dlatego przeforsował swój pomysł. Widoczne na okładce zdjęcie zostało wykonane przez Bernarda Oudina na paryskim cmentarzu Père-Lachaise. Przedstawia fragment XIX-wiecznego grobowca oraz znajdującą

Obecny rok przynosi tyle fascynującej muzyki, że ledwo nadążam z jej opisywaniem. Staram się na bieżąco recenzować najważniejsze premiery, podobnie jak albumy, które zrobiły na mnie największe wrażenie. Te zaledwie dobre i mniej istotne muszą trochę poczekać w kolejce. Taki los spotkał wydany już w połowie kwietnia "descension (Out of Our Constrictions)" - czwarte wydawnictwo w dyskografii chicagowskiego kolektywu Natural Information Society, a pierwsze koncertowe i zarejestrowanie z udziałem brytyjskiego saksofonisty Evana Parkera. To jeden z najważniejszych przedstawicieli europejskiej sceny wyzwolonego jazzu, profesjonalnie aktywny od późnych lat 60. ubiegłego wieku. Wymienianie jego osiągnieć i współpracowników zajęłoby zdecydowanie zbyt wiele miejsca, a przedstawienie wybranych nie oddałoby w pełni jego zasług. Dziś 77-letni Parker pozostaje aktywnym muzykiem. W samym 2021 roku ukazało się już co najmniej pięć wydawnictw z jego udziałem. Oprócz recenzowanego longplaya,

Kryzys twórczy to wyjątkowo częsta przypadłość u muzyków rockowych. Nie uniknął jej nawet David Bowie. Artysta dość długo wspinał się na swój artystyczny szczyt, na którym udało mu się całkiem długo utrzymać (lata 1976-80), by następnie bardzo szybko z niego spaść. Jeszcze na "Let's Dance" było słychać pewne przebłyski jego talentu, a całość świadczyła o odnalezieniu się w stylistyce ejtisowego popu. Jednak dwa kolejne albumy w tym stylu okazały się już tylko świadectwem kompozytorskiej zapaści. Sprzedawały się nieźle, ale nie zdobyły uznania fanów i krytyków. W kolejnych latach Bowie ukrył się pod szyldem Tin Machine. Z zespołem wydał dwie płyty oraz koncertówkę, wypełnione klasycznie rockowym graniem, jednak wciąż okropnie nijakim pod względem kompozycji. Tym razem odbiór był jednoznacznie negatywny, co doprowadziło do rychłego rozwiązania składu. W 1993 roku ukazał się pierwszy od sześciu lat album sygnowany nazwiskiem Bowiego, "Black Tie White Noise". W mię

Drugi z zaledwie czterech piosenkowych albumów Briana Eno, "Taking Tiger Mountain (by Strategy)" powstawał w nieco inny sposób niż poprzedni "Here Come the Warm Jets". Lider zrezygnował chociażby z nagrywania poszczególnych utworów w różnych składach. Tym razem nagrał większość materiału z pomocą jedynie czterech instrumentalistów. W sesji wzięli udział Phil Manzanera na gitarze, Brian Turrington na basie, Freddie Smith na bębnach, a także Robert Wyatt na przeszkadzajkach i jako dodatkowy wokalista. Przez studio przewinęło się też kilku dodatkowych muzyków, w tym Phil Collins, który zastąpił Smitha w jednym kawałku - był to rodzaj podziękowania za pomoc Eno przy tworzeniu "The Lamb Lies Down on Broadway" Genesis. Co ciekawe, także "Taking Tiger Mountain (by Strategy)" jest czymś na kształt albumu koncepcyjnego, a może raczej parodią takiej formy. Tytuł zaczerpnięto z chińskiej opery rewolucyjnej, ale wątek tego kraju pojawia się w tekstach zaled

Przeglądając różne zestawienia typu najlepsi gitarzyści jazzowi, trudno znaleźć listę, na której zabrakłoby Wesa Montgomery. To niewątpliwie jeden z najbardziej wpływowych muzyków grających na tym instrumencie. Wypracował swój własny sposób gry, wprawiając struny w ruch przy pomocy kciuka, bez użycia kostki. Doszło do tego jednak raczej przez przypadek. Wes, a właściwie John Leslie Montgomery, nie próbował wynaleźć nowej techniki. Wymyślił taki sposób, aby nie przeszkadzać innym domownikom oraz sąsiadom - na instrument miał czas dopiero nocą, gdy wracał z pracy. Zainteresował się nim dopiero w wieku dziewiętnastu lat, ale z czasem opanował jego podstawy i nauczył się grać wszystkie solówki swojego idola, Charliego Christiana. Początkowo występował raczej hobbystycznie, w rodzinnym Indianapolis, głownie w towarzystwie swoich braci. Trwało to przez wiele lat, dopóki podczas jednego z takich występów zwrócił jednak na siebie uwagę Cannonballa Adderleya, ówczesnego saksofonisty sekstetu Mi

King Gizzard and the Lizard Wizard nie zwalnia tempa. Nie minęła jeszcze połowa 2021 roku, a dyskografia Australijczyków powiększyła się w tym czasie już o dwa albumy z premierowym materiałem. Najnowszy, "Butterfly 3000", właśnie trafił do streamingu i do sprzedaży. Tym razem zespół po raz kolejny zmienił swój styl. Przynajmniej pozornie. Problem z tą grupą polega na tym, że muzycy co chwilę wymyślają nowy kierunek (lub powrót do któregoś z wcześniejszych, jak było niedawno w przypadku płytowego duetu "K.G." i "L.W."), ale nie dają sobie czasu, na skomponowanie ciekawych utworów, tylko od razu wchodzą do studia. Rezultatem tego są taśmowe kompozycje, oparte na tych samych schematach, powielające w kółko te same rozwiązania melodyczne, harmoniczne czy rytmiczne. Inne są tylko aranżacje. W przeciwieństwie do ostatnich albumów, na "Butterfly 3000" nie ma eksperymentów z mikrotonalnością ani ostrzejszych gitar. Jest za to sporo syntezatorów, akustycz

Tytuł trzeciego albumu Samla Mammas Manna, "Klossa Knapitatet", nawiązuje do popularnego wówczas w Szwecji sloganu  krossa kapitalet , znaczącego dosłownie zmiażdżyć kapitalizm . Zapis celowo zniekształcono, jako żart z głoszących na serio antykapitalistyczne poglądy wykonawców w rodzaju Roberta Wyatta czy Henry Cow. Szwedzkiego zespołu nie interesowało propagowanie żadnych przekonań, a jedynie tworzenie muzyki. Zresztą na "Klossa Knapitatet" niemal całkowicie zrezygnowano z partii wokalnych, poza paroma głupawymi wstawkami, jak jodłowanie w "Långt Ner I Ett Kaninhål". Pod względem instrumentalnym wielkich zmian natomiast nie ma. Muzycy wciąż proponują tu mieszankę rocka z jazzem, doprawioną odrobiną wpływów muzyki poważnej oraz melodyki typowej dla nordyckiego folku. Skojarzenia z twórczością Franka Zappy czy ze sceną Canterbury są jak najbardziej na miejscu. Może trochę bardziej zbliża się to wszystko do głównonurtowego fusion, choć wciąż nie brakuje tyc

Norweski saksofonista polskiego pochodzenia Jan Garbarek kojarzony jest raczej z bardziej subtelną odmianą jazzu, jaka dominuje w katalogu wytwórni ECM. Jednak na początku lat 70. ani Garbarek, ani ECM nie mogli być w ten sposób postrzegani. Instrumentalista był wówczas wciąż pod silnym wpływem twórczości Johna Coltrane'a, czego dowodzą jego wczesne płyty nagrane dla labelu Manfreda Eichera, specjalizującego się wtedy w awangardowym jazzie. Wczesne albumy Norwega, jak "Afric Pepperbird", "Sart" czy "Witchi-Tai-To", wpisują się w stylistykę europejskiego free jazzu w jego mniej radykalnej odmianie. Za najciekawszy z nich uważam ten środkowy: drugi nagrany dla wspomnianej wytwórni, a zarazem pierwszy po poszerzeniu kwartetu Garbarka - współtworzonego przez gitarzystę Terjego Rypdala, basistę Arilda Andersena i perkusistę Jona Christensena - o piątego muzyka, pianistę Bobo Stensona. Na okładce albumu całą piątkę potraktowano jako równorzędnych muzyków. W

Kolejny przełomowy album w dyskografii Kraftwerk. Po pierwsze, to debiut klasycznego składu grupy, w którym znaleźli się Ralf Hütter, Florian Schneider, Wolfgang Flür oraz nowy muzyk. Karl Bartos. Po drugie, to pierwszy w pełni elektroniczny longplay grupy, zarejestrowany jedynie z pomocą syntezatorów, generatorów dźwięku, automatów, elektronicznej perkusji czy innych urządzeń, jak licznik Geigera, od którego charakterystycznego tykania całość się rozpoczyna. Jednocześnie muzycy poszli w nieco bardziej piosenkowym kierunku, proponując głównie krótkie, melodyjne nagrania. Wiąże się z tym kolejna kwestia, czyli coraz większa rola partii wokalnych. Warto zauważyć, że w Niemczech album ukazał się pod tytułem "Radio-Aktivität" i niemieckojęzycznymi nazwami poszczególnych kawałków, podczas gdy w pozostałych krajach opublikowano go jako "Radio-Activity", a wszystkie tytuły przetłumaczono na język angielski. Jednak w obu wersjach część tekstów jest śpiewana po niemiecku, a

Porządek, według którego prezentuję tu kolejnych wykonawców, jest w dużym stopniu przypadkowy i nie należy się nim w żaden sposób sugerować. W przeciwnym razie już dawno opisałbym tutaj dokonania The Pop Group, a zwłaszcza debiutancki album "Y". To jedna z najbardziej oryginalnych, ale też inspirujących rzeczy, jakie powstały na fali tzw. punkowej rewolucji. Po czterdziestu latach od premiery wciąż słychać wpływ tego longplaya na innych twórców, o czym świadczą chociażby niedawne wydawnictwa Squid czy - w mniejszym stopniu - black midi. Nawet jeśli dużą przesadą byłoby twierdzenie, że "Bright Green Field" i "Cavalcade" nie powstałyby bez "Y", bo ich inspiracje są znacznie szersze, to zapewne miałyby nieco odmienny charakter. Warto natomiast dodać, że do czerpania z tego zespołu przyznali się tacy twórcy, jak Nick Cave, Steve Albini, czy muzycy grup Sonic Youth, Minutemen, Primal Scream, Massive Attack i Nine Inch Nails. Nie znalazłem potwierdzeni

Powoli kończą się prace nad najnowszym numerem magazynu "Lizard". Tym razem najwięcej uwagi poświęcono grupie The Doors, która doczekała się aż czterech artykułów. Oprócz tekstu na temat klasycznej koncertówki "Absolutely Live" oraz przeglądu pozostałych albumów na żywo, omówienia doczekał się kontrowersyjny longplay "Other Voices", nagrany już bez udziału Jima Morrisona. Ponadto grupa znalazła się w stałej rubryce "Poradnik kupującego". Pozostałe artykuły dotyczą m.in. grup The Crazy World of Arthur Brown i Writing on the Wall, polskiego folku czy zagranicznych płyt wydanych oficjalnie w Polsce epoki PRL-u. Z jazzu tym razem przypomniano współpracę Charliego "Birda" Parkera i Dizzy'ego Gilespie, a także mniej znane płyty europejskiego fusion. Tradycyjnie nie mogło zabraknąć obszernej ilości wywiadów oraz recenzji. 41. numer magazynu "Lizard" zawiera także mój artykuł, w którym udowadniam, że post-punk to kontynuacja rocka

Przed pięcioma laty rozpoczęto wznawianie serii Polish Jazz. Wśród tytułów opublikowanych w pierwszym rzucie, oprócz takich pewniaków, jak "Astigmatic" Krzysztofa Komedy czy "TWET" Tomasza Stańki, znalazło się też miejsce dla albumu "Birthday" grupy Extra Ball. Bynajmniej nie było w tym przypadku. To jedna z najbardziej cenionych polskich grup fusion. Założona została w połowie lat 70. przez gitarzystę Jarosława Śmietanę. Jego głównym współpracownikiem był klawiszowiec Władysław Sendecki, współautor całego materiału. Składu początkowo dopełnili perkusista Benedykt Radecki, basista Andrzej Pawlik oraz saksofonista Piotr Prońko. Jednak miejsce dwóch ostatnich wkrótce zajęli Jan Cichy i Andrzej Olejniczak. Tak ukształtował się zespół, który można usłyszeć na "Birthday", będący - zgodnie ze swoim tytułem - debiutanckim wydawnictwem kwintetu. Nagrania na tym albumie powstały pod ewidentnym wpływem ówczesnego mainstreamu. Słychać tu przede wszystkim wp