Po ogromnym sukcesie "OK Computer" mogli spocząć na laurach. Nagrywać kolejne przebojowe albumy w tym stylu i nie martwić się o zyski. Wybrali jednak inną drogę. Bardziej ambitną i odważną. Postanowili zbudować swój styl na nowo, odchodząc od dawnej przystępności i przebojowości, a także od typowo rockowego brzmienia. Poświęcili wiele czasu na tworzenie nowego materiału - napisali w sumie około czterdziestu utworów, z których nagrali około połowę. Dziesięć z nich ukazało się na albumie "Kid A", jedenaście kolejnych na wydanym rok później "Amnesiac". Wydając pierwszy z nich, niemal całkowicie zrezygnowano z tradycyjnych form promocji - żadnych singli, teledysków, nawet trasy koncertowej. Zamiast tego, wykorzystano na szeroką skalę możliwości internetu, co było prawdziwie nowatorskim rozwiązaniem. Choć "Kid A" ukazał się jeszcze w XX wieku, tak naprawdę wprowadził muzykę w XXI wiek.
Pod względem ściśle muzycznym nie jest to zupełnie nowatorski album, jednak zespół w bardzo twórczy i interesujący sposób czerpie na nim ze swoich inspiracji. A te również są bardzo ciekawe: od krautrocka i nowoczesnego jazzu, po muzykę elektroniczną i współczesną awangardę. Muzycy postanowili skupić się przede wszystkim na rytmie - a nie, jak dawniej, na melodiach - dodając do niego sporą dawkę nowoczesnych brzmień elektronicznych, a czasem smyczki lub sekcję dętą. Gitary wciąż są tu obecne, ale jakby na dalszym planie, dopełniając brzmienie. Te wszystkie zmiany najlepiej oddaje chyba utwór "The National Anthem", oparty na transowej partii basu, pełen dziwnych brzmień elektronicznych i dodających jazzowego, a nawet freejazzowego klimatu dęciaków. Do tego dochodzi jakby oderwana od warstwy muzycznej warstwa wokalna. Brzmi to naprawdę dziwnie i zarazem intrygująco, a przy okazji nasuwa pytanie: co oni ćpali? Mimo nowoczesnego brzmienia, czuć tu podobne podejście, jakie przyświecało wielu wykonawcom na przełomie lat 60./70., polegające na poszerzaniu ram muzyki i własnej świadomości.
W klimat całości doskonale wprowadzają dwa pierwsze, właściwie stricte-elektroniczne utwory: w całości utrzymany w subtelnym nastroju "Everything in Its Right Place" i tytułowy "Kid A", który po łagodnym początku robi się coraz dziwniejszy. "How to Disappear Completely" bliższy jest wcześniejszej twórczości zespołu - jest tu bardzo ładna, choć nieco zbyt melancholijna partia wokalna, której towarzyszy gitara akustyczna i smyczkowe tło, a w drugiej połowie także grająca raczej rockowo sekcja rytmiczna. Po instrumentalnym, ambientowym przerywniku "Treefingers", następuje kolejna seria bardziej eksperymentalnych kawałków. W energetycznym "Optimistic" pojawiają się wyraziste partie gitary, ale jest tu także zupełnie nierockowa warstwa rytmiczna i sporo atonalnych dźwięków w tle. Jednocześnie utwór posiada całkiem wyrazistą melodię. Narkotyczny klimat ma łagodniejszy "In Limbo", w którym następuje doskonała symbioza brzmień gitarowych i elektronicznych. "Idioteque" jest natomiast jednym z najbardziej zwariowanych (i najlepszych) fragmentów albumu, o niemal tanecznym charakterze, ale zarazem zbyt dziwny, by sprawdził się na parkiecie. "Morning Bell" to znów łagodniejszy, ale oparty na wyrazistym rytmie utwór, z ładną melodią, ale dość irytująco zaśpiewany. Na zakończenie pojawia się jeszcze wyciszony, znów całkiem elektroniczny "Motion Picture Soundtrack".
O ile dwa pierwsze albumy Radiohead zawierają konwencjonalny rock, a "OK Computer" był dość nieśmiałą próbą odświeżenia brzmienia, tak "Kid A" jest tym albumem, na którym wszystko znalazło się na właściwym miejscu. Zespół zaprezentował tu swój dojrzały, całkiem oryginalny styl. Choć same kompozycje nie są tu lepsze, niż te z wcześniejszych albumów (ale i nie gorsze), to aranżacje zachwycają pomysłowością i dziwnością. Na swój sposób jest to jednak wciąż całkiem przebojowe granie, na pewno nie trudne w odbiorze, choć może takie być dla osób przyzwyczajonych do gitarowego łojenia. Warto jednak spróbować otworzyć się i na taką muzykę. Jeśli nie uda się na trzeźwo, to można inaczej.
Pod względem ściśle muzycznym nie jest to zupełnie nowatorski album, jednak zespół w bardzo twórczy i interesujący sposób czerpie na nim ze swoich inspiracji. A te również są bardzo ciekawe: od krautrocka i nowoczesnego jazzu, po muzykę elektroniczną i współczesną awangardę. Muzycy postanowili skupić się przede wszystkim na rytmie - a nie, jak dawniej, na melodiach - dodając do niego sporą dawkę nowoczesnych brzmień elektronicznych, a czasem smyczki lub sekcję dętą. Gitary wciąż są tu obecne, ale jakby na dalszym planie, dopełniając brzmienie. Te wszystkie zmiany najlepiej oddaje chyba utwór "The National Anthem", oparty na transowej partii basu, pełen dziwnych brzmień elektronicznych i dodających jazzowego, a nawet freejazzowego klimatu dęciaków. Do tego dochodzi jakby oderwana od warstwy muzycznej warstwa wokalna. Brzmi to naprawdę dziwnie i zarazem intrygująco, a przy okazji nasuwa pytanie: co oni ćpali? Mimo nowoczesnego brzmienia, czuć tu podobne podejście, jakie przyświecało wielu wykonawcom na przełomie lat 60./70., polegające na poszerzaniu ram muzyki i własnej świadomości.
W klimat całości doskonale wprowadzają dwa pierwsze, właściwie stricte-elektroniczne utwory: w całości utrzymany w subtelnym nastroju "Everything in Its Right Place" i tytułowy "Kid A", który po łagodnym początku robi się coraz dziwniejszy. "How to Disappear Completely" bliższy jest wcześniejszej twórczości zespołu - jest tu bardzo ładna, choć nieco zbyt melancholijna partia wokalna, której towarzyszy gitara akustyczna i smyczkowe tło, a w drugiej połowie także grająca raczej rockowo sekcja rytmiczna. Po instrumentalnym, ambientowym przerywniku "Treefingers", następuje kolejna seria bardziej eksperymentalnych kawałków. W energetycznym "Optimistic" pojawiają się wyraziste partie gitary, ale jest tu także zupełnie nierockowa warstwa rytmiczna i sporo atonalnych dźwięków w tle. Jednocześnie utwór posiada całkiem wyrazistą melodię. Narkotyczny klimat ma łagodniejszy "In Limbo", w którym następuje doskonała symbioza brzmień gitarowych i elektronicznych. "Idioteque" jest natomiast jednym z najbardziej zwariowanych (i najlepszych) fragmentów albumu, o niemal tanecznym charakterze, ale zarazem zbyt dziwny, by sprawdził się na parkiecie. "Morning Bell" to znów łagodniejszy, ale oparty na wyrazistym rytmie utwór, z ładną melodią, ale dość irytująco zaśpiewany. Na zakończenie pojawia się jeszcze wyciszony, znów całkiem elektroniczny "Motion Picture Soundtrack".
O ile dwa pierwsze albumy Radiohead zawierają konwencjonalny rock, a "OK Computer" był dość nieśmiałą próbą odświeżenia brzmienia, tak "Kid A" jest tym albumem, na którym wszystko znalazło się na właściwym miejscu. Zespół zaprezentował tu swój dojrzały, całkiem oryginalny styl. Choć same kompozycje nie są tu lepsze, niż te z wcześniejszych albumów (ale i nie gorsze), to aranżacje zachwycają pomysłowością i dziwnością. Na swój sposób jest to jednak wciąż całkiem przebojowe granie, na pewno nie trudne w odbiorze, choć może takie być dla osób przyzwyczajonych do gitarowego łojenia. Warto jednak spróbować otworzyć się i na taką muzykę. Jeśli nie uda się na trzeźwo, to można inaczej.
Ocena: 9/10
Radiohead - "Kid A" (2000)
1. Everything in Its Right Place; 2. Kid A; 3. The National Anthem; 4. How to Disappear Completely; 5. Treefingers; 6. Optimistic; 7. In Limbo; 8. Idioteque; 9. Morning Bell; 10. Motion Picture Soundtrack
Skład: Thom Yorke - wokal, gitara, pianino; Jonny Greenwood - gitara, instr. klawiszowe; Ed O'Brien - gitara, dodatkowy wokal; Colin Greenwood - bass; Phil Selway - perkusja
Gościnnie: Orchestra of St John's - instr. smyczkowe; Andy Bush - trąbka (3); Steve Hamilton, Martin Hathaway, Andy Hamilton, Mark Lockheart, Stan Harrison - saksofony (3); Liam Kerkman, Mike Kearsey - puzony (3); Henry Binns - sample (3)
Producent: Nigel Godrich i Radiohead
Radiohead - "Kid A" (2000)
1. Everything in Its Right Place; 2. Kid A; 3. The National Anthem; 4. How to Disappear Completely; 5. Treefingers; 6. Optimistic; 7. In Limbo; 8. Idioteque; 9. Morning Bell; 10. Motion Picture Soundtrack
Skład: Thom Yorke - wokal, gitara, pianino; Jonny Greenwood - gitara, instr. klawiszowe; Ed O'Brien - gitara, dodatkowy wokal; Colin Greenwood - bass; Phil Selway - perkusja
Gościnnie: Orchestra of St John's - instr. smyczkowe; Andy Bush - trąbka (3); Steve Hamilton, Martin Hathaway, Andy Hamilton, Mark Lockheart, Stan Harrison - saksofony (3); Liam Kerkman, Mike Kearsey - puzony (3); Henry Binns - sample (3)
Producent: Nigel Godrich i Radiohead
