Posty

Wyświetlanie postów z styczeń, 2021

[Recenzja] Zbigniew Namysłowski - "Winobranie" (1973)

Obraz
"Winobranie" to jeden z najsłynniejszych albumów jazzu polskiego. Na różnych listach zajmuje miejsce w okolicach podium, przeważnie ustępując jedynie słynnemu na całym świecie "Astigmatic" Krzysztofa Komedy. Czy słusznie? Przyznaję, że po pierwszym odsłuchu, kilka lat temu, pozostawił mnie raczej obojętnym. Najwyraźniej nie miałem wtedy jeszcze wystarczającej wiedzy, by należycie docenić ten longplay. A jest to bez wątpienia bardzo interesująca i oryginalna pozycja, wyróżniająca się nie tylko na krajowej scenie. Zbigniew Namysłowski niezwykle kreatywnie rozwinął tu swoje koncepcje z poprzedniego, starszego o całe siedem lat albumu "Zbigniew Namysłowski Quartet". Mam na myśli przede wszystkim eksperymenty z nietypowym metrum oraz wyraźnie odniesienia do muzycznego folkloru, tym razem nie tylko słowiańskiego, ale też bałkańskiego ("Gogoszary") czy indyjskiego ("Taj Mahal). Album charakteryzuje bardzo rozbudowane instrumentarium. Lider tym raze

[Recenzja] Univers Zero - "Heatwave" (1986)

Obraz
Ostatni album Univers Zero przed kilkunastoletnią przerwą w działalności przynosi zdecydowanie najłatwiejszy w odbiorze materiał, jaki do tamtej pory zaprezentował zespół. Oczywiście, wciąż trudno tutaj mówić o komunikatywności na miarę bardziej mainstreamowych odmian rocka progresywnego. Jeśli na "Heatwave" słychać jakieś podobieństwa do głównego nurtu proga, to wyłącznie w kwestii brzmieniowej. Zdecydowanie bardziej prominentną rolę odgrywają tu syntezatory i gitara elektryczna, nierzadko spychające na dalszy plan instrumenty dęte oraz smyczkowe. Był to zapewne efekt kolejnych zmian składu, który na tym albumie zdaje się być wypadkową poprzednich wcieleń zespołu. U boku Daniela Denisa pozostali Jean-Luc Plouvier, Dirk Descheemaeker i Christian Genet, którzy zadebiutowali na poprzednim w dyskografii "Uzed", a Andy Kirk i Patrick Hanappier wrócili po kilkuletniej przerwie. Ponadto, status pełnoprawnego członka zyskał współpracujący z grupą już wcześniej Michel Delor

[Recenzja] Sonic Youth - "Goo" (1990)

Obraz
"Goo" to debiut Sonic Youth w dużej wytwórni, a także pierwszy album zespołu, który odniósł istotny sukces komercyjny. Nazwa grupy po raz pierwszy pojawiła się na amerykańskiej liście sprzedaży, gdzie longplay doszedł do 96. miejsca. Jeszcze większy sukces udało się odnieść w Wielkiej Brytanii, osiągając 32. pozycję, a tym samym znacznie poprawiając wynik poprzedniego w dyskografii "Daydream Nation". Tak naprawdę to tamten album i dokonany na nim zwrot w stronę bardziej melodyjnego grania pomogły zaistnieć Sonic Youth w powszechnej świadomości. Jednak ograniczone możliwości dystrybucji nie przeszkodziły w odniesieniu większego sukcesu. Tym razem zespół otrzymał wsparcie wytwórni, która mogła zapewnić znacznie lepszą dystrybucję. Fani zespołu mogli jednak obawiać się, że ta współpraca oznacza zmianę dotychczasowej postawy muzyków i zaowocuje bardziej komercyjnym, konwencjonalnym materiałem. Na szczęście, wśród jedenastu zawartych tu utworów jedynie singlowy "Koo

[Recenzja] Manfred Schoof Quintet - "Scales" (1976)

Obraz
Minęło trochę czasu, nim Manfred Schoof zaprezentował następcę cenionego we freejazzowych kręgach albumu "European Echoes" z 1969 roku. Przez kolejne lata trębacz był aktywny głównie jako sideman oraz członek różnych zespołów. Dopiero w połowie kolejnej dekady podpisał kontrakt z JAPO Records, odziałem ECM, czego wynikiem było powstanie Manfred Schoof Quintet i trzech wydanych pod tym szyldem albumów. W oryginalnym składzie tej grupy znalazło się czterech innych doświadczonych instrumentalistów. Kontrabasista Günter Lenz, perkusista Ralf Hübner oraz grający na klarnecie basowym Michel Pilz byli, podobnie jak Schoof, częścią niemieckiej sceny muzyki improwizowanej, a ich drogi już niejednokrotnie się krzyżowały. Kwintetu dopełnił holenderski klawiszowiec Jasper van't Hof, wcześniej członek ansamblu Association P.C., proponującego mieszankę bezkompromisowego free jazzu z elektrycznym brzmieniem fusion. "Scales", pierwszy album Manfred Schoof Quintet, pokazuje całk

[Recenzja] Picchio Dal Pozzo - "Picchio Dal Pozzo" (1976)

Obraz
Scena Canterbury była niezwykle ciekawym zjawiskiem. Specyficzne połączenie rocka psychodelicznego z wpływami jazzu i innych ambitnych rodzajów muzyki okazało się naprawdę świetnym pomysłem na granie. Jednak prawdziwie wybitnych albumów w tym nurcie nie ma aż tak wiele. Kilka wielkich płyt nagrały w pierwszej połowie lat 70. grupy Soft Machine, Gong i Caravan, jednak każda z nich poszła później w innym, mniej ciekawym kierunku. Z kolei Hatfield and the North, Matching Mole, National Health, Quiet Sun czy Khan okazały się jedynie efemerydami, które nie pozostawiły po sobie wiele materiału - aczkolwiek ten istniejący faktycznie prezentuje wysoki poziom. Trafiło się też kilka znakomitych albumów nagranych przez członków tych grup, by wspomnieć o "Fish Rising" Steve'a Hillage'a oraz wybitnym "Rock Bottom" Roberta Wyatta. I to by było chyba wszystko, jeśli chodzi o przedstawicieli nurtu faktycznie związanych z miastem Canterbury. O twórczości ich licznych naślado

[Recenzja] Kult - "Kaseta" (1989)

Obraz
Niedługo po powrocie Kazika Staszewskiego z kilkumiesięcznej emigracji doszło do reaktywacji Kultu. Zespół odnowił jednak działalność w okrojonym składzie. Oprócz Kazika w zespole znaleźli się Janusz Grudziński, Ireneusz Wereński, Piotr Falkowski oraz nowy gitarzysta, Rafał Kwaśniewski. Ten właśnie kwintet, wsparty przez kilku gości - w tym dawnych współpracowników, Krzysztofa Banasika i Pawła Jordana - zarejestrował wkrótce materiał na kolejny album. Tytuł, tradycyjnie, wzięto od jednego utworu z poprzedniego wydawnictwa, a konkretnie "TDK Kaseta" z "Tan", pozostawiając wszakże tylko drugi człon. Odchudzeniu uległ nie tylko podstawowy skład zespołu, ale też jego stylistyka. Muzycy wyraźnie odchodzą tu od dotychczasowej mieszanki post-punku, psychodelii, funku, dubu i jazzu na rzecz takiego bardziej czystego, konwencjonalnego rocka. W warstwie instrumentalnej zdecydowanie dominuje gitara i sekcja rytmiczna. Nawet nierzadko dochodzą do tego inne instrumenty, jednak s

[Recenzja] Sun Ra - "Cosmos" (1976)

Obraz
Materiał na album "Cosmos" powstał podczas europejskiej trasy koncertowej Sun Ra z 1976 roku. Nagrań dokonano jednak nie w trakcie występów, a w paryskim Studio Hautefeuille. Lider postanowił trochę okroić skład w porównaniu z ilością muzyków towarzyszących mu wówczas na scenie. Do studia wszedł w towarzystwie młodej sekcji rytmicznej, gitarzysty basowego Anthony'ego Bunna i perkusisty Larry'ego Brighta, a także dziewięcioosobowej sekcji dętej. Instrumentarium obejmuje różne saksofony, flety, trąbkę, puzon, ale też klarnet basowy, fagot i waltornię. Natomiast sam Sun Ra gra tutaj wyłącznie na instrumencie zwanym Rocksichord - czymś w rodzaju zelektryfikowanego klawesynu, popularnego na przełomie lat 60. i 70. wśród rockowych wykonawców, choć użytym też przez minimalistę Terry'ego Rileya w jednym z jego najsłynniejszych dzieł, "A Rainbow in Curved Air". Zawartość muzyczna "Cosmos" różni się od innych opisywanych przeze mnie albumów Sun Ra. Muzyk

[Recenzja] David Bowie - "Low" (1977)

Obraz
"Low" to pierwsza odsłona tzw. Trylogii Berlińskiej, czyli serii albumów zainspirowanych wielomiesięcznym pobytem Bowiego w owym mieście, ale też jego wyprawą do Europy Wschodniej. Przygnębiająca atmosfera Berlina Zachodniego - gdzie wciąż widoczne były ślady II wojny światowej, a obecność muru oraz stref militarnych nieustannie przypominała, że historia może się powtórzyć - wpłynęła na charakter trzech kolejnych dzieł artysty. A tak naprawdę już na poprzedzający je album "The Idiot", wydany pod nazwiskiem Iggy'ego Popa, ale będący w znacznym stopniu dziełem Davida. Bowie wykorzystał tamtą sesję do eksperymentów, które następnie rozwijał na własnych płytach. Stąd też istnieją pewne wątpliwości do tego, ile tak naprawdę wydawnictw powinno być zaliczane do wspomnianego cyklu. Sam muzyk zaczął używać określenia Trylogia Berlińska dopiero po wydaniu ostatniej części tryptyku. Trzeba też pamiętać, że tylko część materiału powstała w Berlinie. "Low" w znacz

[Recenzja] Iggy Pop - "The Idiot" (1977)

Obraz
Zanim zajmę się opisem tzw. Berlinskiej Trylogii Davida Bowie, warto poświęcić chwilę albumowi, który tak naprawdę zapoczątkował ten cykl, choć w jego skład oficjalnie nie wchodzi. Mowa oczywiście o "The Idiot", solowym debiucie Iggy'ego Popa, byłego frontmana prekursorskiej kapeli proto-punkowej The Stooges. Znajomość Bowiego i Popa sięga września 1971 roku. Pierwszy z nich był wówczas tuż przed nagraniem swojego przełomowego albumu "The Rise and Fall of Ziggy Stardust", natomiast kariera drugiego praktycznie legła w gruzach. Ekscesy członków The Stooges, związane z nadużywaniem narkotyków, doprowadziły do utraty kontraktu i rozwiązania zespołu. Pop podniósł się z dna dzięki pomocy Bowiego, który załatwił mu nowy management i wytwórnię, a następnie wystąpił w roli producenta na albumie "Raw Power" reaktywowanego The Stooges. Jednak już po kilku miesiącach wszystko znów się posypało, a Pop trafił na odwyk. Bowie był ponoć jednym z niewielu znajomych, k

[Recenzja] Hermann Szobel - "Szobel" (1976)

Obraz
Austriacki pianista żydowskiego pochodzenia Hermann Szobel był niezwykle obiecującym muzykiem. Mając zaledwie 18 lat nagrał swój pierwszy album, na którym pokazał niesamowitą wirtuozerię, której pozazdrościć mogliby mu znacznie bardziej doświadczeni artyści. Longplay, wydany nakładem amerykańskiego labelu Artista pod niezwykle prostym tytułem "Szobel", nie był co prawda komercyjnym sukcesem, ale zyskał uznanie krytyków. Niestety, do dziś pozostaje jedynym wydawnictwem z udziałem pianisty. Niedługo po jego premierze młody muzyk przepadł bez wieści. Kilka lat temu niespodziewanie odnalazła w Jerozolimie polska rzeźbiarka Katarzyna Kozyra, która pracowała tam nad filmem poświęconym syndromowi jerozolimskiemu. Jak się okazało, przypadłość ta dotknęła Szobela, który od lat wiedzie życie bezdomnego, żywiącego się tym, co znajdzie na ulicy, okazjonalnie sprzedającego swoje obrazy. Album "Szobel" zarejestrowano w październiku 1975 roku w nowojorskim Record Plant Studios. Pi

[Recenzja] Present - "Le Poison Qui Rend Fou" (1985)

Obraz
Aż pięć lat przyszło czekać na drugi album Present. Roger Trigaux zaczął tworzyć nowy materiał właściwie tuż po wydaniu debiutanckiego "Triskaidekaphobie". Jednak z nagraniami musiał poczekać, aż Daniel Denis - jedyny muzyk, który jego zdaniem nadawał się na stanowisko perkusisty - znajdzie trochę wolnego czasu od Univers Zero. Na początku 1982 roku udało się nawet zagrać parę koncertów, podczas których zaprezentowano materiał z obu albumów. Jednak dopiero dwanaście miesięcy później udało się zarejestrować nowe utwory w studiu. W sesji, oprócz Trigaux, Denisa i pianisty Alaina Rochette'a, wziął udział nowy basista Ferdinand Philippot, który zajął miejsce Christiana Geneta. Minęły kolejne dwa lata, nim album w końcu się ukazał, jako trzecia pozycja w katalogu nowo powstałej wytwórni Cuneiform Records. Wersja kompaktowa ukazała się pod koniec lat 80., gdy na jednym dysku wydano oba wydawnictwa Present. Od tamtej pory "Le Poison Qui Rend Fou" został wznowiony tylko

[Recenzja] My Bloody Valentine - "m b v" (2013)

Obraz
Po sukcesie "Loveless" oczekiwania względem następnych poczynań My Bloody Valentine były ogromne. Jednak prace nad trzecim albumem coraz bardziej się przedłużały. Przez pięć lat grupa wypuściła jedynie dwie przeróbki cudzych kompozycji. Media muzyczne na zmianę donosiły to o całych godzinach materiału nagranego przez zespół, to sugerowały blokadę twórczą Kevina Shieldsa. On sam przyznawał później, że z zarejestrowanych w tym czasie utworów można by skompilować co najmniej jeden album, jednak nie uważał ich za wartych wydania. Stagnacja najwyraźniej znużyła połowę składu, Debbie Googe i Colma Ó Ciosóiga, którzy w 1996 roku opuścili zespół. Paradoksalnie, właśnie wtedy Shields odzyskał wenę i praca nad nowym albumem ruszyła pełną parą. Gdy jednak w kolejnym roku ze składu wykruszyła się także Bilinda Butcher, projekt umarł naturalną śmiercią. Shields wrócił do zarejestrowanego wówczas materiału niemal dekadę później, w 2006 roku - na dwa lata przed koncertowym powrotem kwartetu

[Recenzja] Jim Hall - "Concierto" (1975)

Obraz
Jim Hall uznawany jest za jednego z największych innowatorów jazzowej gitary. Trudno przecenić jego zasługi we wprowadzeniu tego instrumentu do jazzu nowoczesnego oraz zdefiniowanie jego roli w tej muzyce. Inspirowali się nim niezliczeni gitarzyści, wśród których należy wymienić takie nazwiska, jak Wes Montgomery, Joe Pass, Bill Frisell, John Scofield czy Pat Metheny. Hall nigdy jednak nie zdobył większej popularności. Najlepiej znany jest chyba jego album w duecie z pianistą Billem Evansem, "Undercurrent". Szersze uznanie wśród miłośników jazzu przyniósł mu także sygnowany jedynie jego nazwiskiem "Concierto". W nagraniu tego albumu wziął udział całkiem ciekawy skład, z Paulem Desmondem na saksofonie, Chetem Bakerem na trąbce, basistą Ronem Carterem, perkusistą Steve'em Gaddem oraz nieco mniej znanym pianistą, Rolandem Hanną. Istotną rolę odegrał także Don Sebesky, który odpowiadał za aranżacje. To właśnie Sebesky podsunął Hallowi pomysł nagrania "Concierto

[Recenzja] Frank Zappa - "Sheik Yerbouti" (1979)

Obraz
"Sheik Yerbouti" sprzedał się ponoć w ilości dwóch milionów egzemplarzy na całym świecie - lepiej niż jakiekolwiek inne wydawnictwo Franka Zappy. Popularnością cieszył się na pewno w Kanadzie, gdzie osiągnął status złotej płyty. Osiągnął też sukces w Skandynawii, gdzie wielkim przebojem był promujący go singiel "Bobby Brown". Nieco słabiej sprzedawał się na tych najważniejszych rynkach, w USA i Wielkiej Brytanii, choć w chwili wydania trafił do notowań. To i tak całkiem spore dokonanie jak na album w zasadzie koncertowy, choć mocno podrasowany w studiu. Materiał zarejestrowano podczas kilku serii występów w nowojorskim Palladium (30 i 31 października 1977 roku) oraz londyńskim Hammersmith Odeon (25-27 stycznia i 28 lutego 1978 roku). Następnie nagrania zmiksowano w taki sposób, aby nie przypominały koncertowych rejestracji, przy okazji dogrywając wiele nowych partii. Zarówno na scenie, jak i w studiu, Zappie towarzyszyli przede wszystkim tacy muzycy, jak znani już z

[Recenzja] Bob Dylan - "Desire" (1976)

Obraz
"Desire" niewątpliwie wyróżnia się na tle dyskografii Boba Dylana. To jeden z najbardziej kolektywnych albumów w jego karierze. Po raz pierwszy artysta nie napisał swoich utworów zupełnie samodzielnie, lecz skorzystał z pomocy dodatkowego tekściarza, Jacquesa Levy'ego. Większość słów do nowych utworów napisali wspólnie, jedynie "One More Cup of Coffee" i "Sara" Dylan ukończył sam. Nagrania odbyły się w lipcu 1975 roku w nowojorskim Columbia Recordings Studios. Do pierwszej sesji doszło już czternastego dnia miesiąca, jednak żaden jej fragment nie trafił na album. Prace kontynuowano 28 i 29 lipca, w bardzo rozbudowanym składzie, liczącym ponad dwudziestu muzyków. Znaleźli się wśród nich m.in. Eric Clapton i Mel Collins, były saksofonista King Crimson, a także członkowie grup Dave Mason Band i Kokomo. Podczas sesji panował kompletny chaos, ponieważ brytyjscy muzycy nie potrafili dostosować się do sposobu pracy Dylana. Z zarejestrowanych wówczas nagrań na

[Artykuł] 50 lat temu... 1970!

Obraz
Lata 70. rozpoczęły się niezwykle efektownie. Ilość fantastycznych, nierzadko przełomowych albumów z samego 1970 roku może przytłaczać słuchaczy, którzy dopiero zaczynają nadrabiać zaległości. Dobre poznanie tak bogatego rocznika to zadanie na kilka lat. Sam z pewnością nie wszystko jeszcze przesłuchałem, pomimo ponad trzystu ocenionych płyt z tych dwunastu miesięcy, choć wydaje mi się, że niczego ważnego nie pominąłem. Nowe dziesięciolecie przyniosło istotne zmiany w muzycznym krajobrazie. Praktycznie do lamusa odeszły popularne pod koniec lat 60. style, jak rock psychodeliczny i blues rock, których miejsce zajęły już w pełni ukształtowany rock progresywny (włącznie ze swoimi lokalnymi, wyraźnie odrębnymi odmianami: krautrockiem i sceną Canterbury) oraz wciąż mocno osadzony w bluesie hard rock. Rozpad The Beatles i śmierć Jimiego Hendrixa symbolizowały zmianę warty na rockowej scenie. Natomiast w jazzie popularność zyskiwał podgatunek fusion, który za sprawą "Bitches Brew" M