[Recenzja] U2 - "The Joshua Tree" (1987)

Nadal nie znalazłem tego, czego szukam - śpiewa Bono w refrenie jednego z największych przebojów z tej płyty i całej kariery U2. Ale to właśnie na "The Joshua Tree" zespół znalazł to, czego najpewniej zawsze szukał - sposobu na sprzedaż płyt w wielomilionowych nakładach. To ten album okazał się pierwszym tak ogromnym sukcesem irlandzkiego kwartetu, okupując szczyt notowań niemal całej cywilizowanej części ówczesnego świata, w tym tych najważniejszych rynków zbytu. Muzycy - po raz drugi wsparci przez Briana Eno oraz Daniela Lanois - nie dokonali tu jednak żadnej rewolucji w swoim stylu. Ta płyta to raczej efekt konsekwentnego, stopniowego oddalania się od punkowych korzeni, tym razem już niekoniecznie w stronę nieco bardziej wyrafinowanego grania - jak jeszcze na poprzednim w dyskografii "The Unforgettable Fire" - a raczej w kierunku popowego mainstreamu, choć także z wpływami amerykańskich tradycji muzycznych, słyszalnych szczególnie w drugiej połowie longplaya.

Już na start pojawiają się trzy wielkie przeboje i to w zasadzie wyłącznie im album zawdzięcza swój sukces. "Where the Streets Have No Name" to naprawdę dobre otwarcie, a zarazem jeden z nielicznych fragmentów płyty, gdzie słychać producencki kunszt Eno. To przestrzenne brzmienie to właśnie jego zasługa. Szczególnie świetnie wyszło stopniowe budowanie napięcia w rozbudowanym wstępie. Ale zasadnicza część nagrania - ze skrzącymi się partiami gitary, wyrazistym basem i chwytliwą linią wokalną - też robi na mnie pozytywne wrażenie. W "I Still Haven't Found What I'm Looking For" za sprawą wysuniętego na pierwszy plan wokalu i bardziej zachowawczej gitary robi się bardziej popowo, chociaż w tle wciąż można wyłapać ciekawsze rozwiązania rytmiczne czy w kwestii produkcji. A zaraz potem rozbrzmiewa ten nieszczęsny "With or Without You", chyba najbardziej ograny na wszelkie sposoby kawałek U2. Nie jest to zła piosenka - wyróżnia ją całkiem ładna melodia z przyjemną, bardzo subtelną aranżacją, ale nic szczególnie ciekawego się tu nie dzieje, wykonanie jest dość anemiczne, a te krindżowe, nadekspresyjne wokalizy Bono sprawiają, że za każdym razem mam ochotę natychmiast wyłączyć ten kawałek.

Czytaj też: [Recenzja] U2 - "The Unforgettable Fire" (1984)

Równie dobrze, co hitowa część płyty, zaczyna się również ta druga, pozbawiona wielkich przebojów. "Bullet the Blue Sky" to mój ulubiony fragment longplaya i drugie nagranie, gdzie nie poszła na marne obecność w studiu Eno. Utwór opiera się na masywnej, lekko funkującej grze sekcji rytmicznej, której towarzyszą dość agresywne, nierzadko zgrzytliwe wstawki gitary The Edge'a oraz zaangażowany śpiew Bono, z początku ocierający się o krzyk, a w dalszej części przechodzący w melorecytację. To jeden z najbardziej zadziornych kawałków U2, wciąż jednak mający tę charakterystyczną dla Eno przestrzeń. Szkoda, że prawie cała reszta płyty - z wyjątkiem zgrabnego melodycznie "In God's Country" i tych bardziej żywiołowych momentów "Exit", na które znów duży wpływ musiał mieć Eno - to już wyłącznie anemiczne, dość sztampowo zaaranżowane oraz przeważnie zachowawczo wyprodukowane piosenki o sentymentalnym charakterze, zarówno muzycznie, jak i tekstowo wyrażające tęsknotę za Ameryką. Wciąż nie jest to jakieś bardzo złe granie - może z wyjątkiem rażącego banałem amerykańskiej prowincji "Trip Through Your Wires" czy powtykanych tu i ówdzie wokaliz Bono - ale nie znajduję w tym graniu niemal nic dla siebie. Jedynie w finałowym "Mothers of the Disappeared" pojawia się trochę ciekawszych brzmień na dalszym planie.

"The Joshua Tree" uchodzi za wzorowy album pop-rockowy, ale czy gdyby zamiast trzech otwierających płytę hitów znalazły się tu strony B tych singli (może z wyjątkiem strasznie banalnego "Sweetest Things", który w końcu też stał się przebojem, choć dopiero po ponownym nagraniu dekadę później), wciąż byłby to tak wielki sukces komercyjny? Raczej wątpliwe. Pozostałe kawałki nie mają radiowego potencjału - nawet najbardziej z nich chwytliwy "In God's Country", wydany jako czwarty singiel wyłącznie w Stanach, nie zdobył większej popularności i to pomimo trwającego już ogromnego hajpu na U2. Z drugiej strony, jeśli ktoś oczekuje od muzyki czegoś innego, niż mniej lub bardziej przebojowe piosenki, to tutaj niewiele go przekona. Taki słuchacz powinien jednak docenić przynajmniej te fragmenty, na których najmocniej swoje piętno odcisnął Brian Eno. Ogólnie rzecz biorąc, materiał nie jest ani szczególnie oryginalny, ani jakoś ponadprzeciętnie wykonany - może poza "Bullet the Blue Sky" i otwieraczem - a jego przebojowy potencjał wyczerpuje się po trzecim kawałku, by jeszcze na chwilę wrócić tylko w siódmym. Klimatem też się nie broni, bo jest w nim niekonsekwentny. Subiektywnie nie mogę dać temu wydawnictwu wyższej oceny, niż poniższa, bo chociaż "The Joshua Tree" to album, który ma pewne walory i na tle podobnego grania - np. kolejnych płyt U2 - wypada naprawdę dobrze, to w znacznej części nie jest to muzyka, do jakiej chciałbym wracać, bo nic w niej dla siebie nie znajduję.

Ocena: 5/10

---

U2 - "The Joshua Tree" (1987)

1. Where the Streets Have No Name; 2. I Still Haven't Found What I'm Looking For; 3. With or Without You; 4. Bullet the Blue Sky; 5. Running to Stand Still; 6. Red Hill Mining Town; 7. In God's Country; 8. Trip Through Your Wires: 9. One Tree Hill, 10. Exit; 11. Mothers of the Disappeared

Skład: Bono - wokal, harmonijka, gitara; The Edge - gitara, pianino, dodatkowy wokal; Adam Clayton - gitara basowa; Larry Mullen Jr. - perkusja i instr. perkusyjne

Gościnnie: Brian Eno - instr. klawiszowe, programowanie, dodatkowy wokal; Daniel Lanois - gitara (2,5), omnichord, tamburyn, dodatkowy wokal; The Arklow Silver Band - instr. dęte (6); The Armin Family - instr. smyczkowe (9); Paul Barrett - orkiestracja, dyrygent

Producent: Daniel Lanois i Brian Eno

---