[Recenzja] The Cure - "Pornography" (1982)

Niewiele brakowało, a "Pornography" byłby w dyskografii The Cure tym samym, czym "Closer" dla Joy Division. Pogrążony w depresji Robert Smith był bliski samobójstwa, a tworzona przez niego muzyka doskonale oddawała stan, w jakim się znajdował. Sesja nagraniowa tego albumu okazała się jednak świetną terapią, dzięki czemu zamiast podążyć drogą Iana Curtisa powoli zaczął dochodzić do siebie. Jednak nagrania nie przebiegały gładko. Raz, że muzycy przepuścili większość zaliczki na narkotyki, przez co musieli nocować w biurze swojego wydawcy, bo nie starczyło już pieniędzy na hotel. Dwa, że zdarzały się dni, kiedy Smith w ogóle nie był zdolny do pracy, co generowało coraz większe napięcia między muzykami. Konflikt zaostrzył się podczas trasy promującej longplay - pierwszej, podczas której zespół zaprezentował się w swoim gotyckim image'u. Regularne spięcia między Smithem i Simonem Gallupem doprowadziły do bójki miedzy muzykami, która skończyła się rozpadem zespołu.

"Pornography" to zwieńczenie nieformalnej trylogii, tworzonej wraz z wcześniejszymi "Seventeen Seconds" i "Faith". Tym razem skład pozostał bez zmian - oprócz Smitha i Gallupa w zespole pozostawał Lol Tollhurst - jednak muzycy zdecydowali się zakończyć współpracę z producentem Mikiem Hedgesem, który towarzyszył im na obu poprzednich krążkach. Początkowo planowano zaangażować już wtedy legendarnego Conny'ego Planka - współpracownika wielu krautrockowych grup, jak Kraftwerk, Neu! czy Cluster - jednak ostatecznie wybór padł na mniej znanego Phila Thornalleya. Efekt tej zmiany jest odbierany różnie. Niektórym słuchaczom nie przypadło do gustu spłaszczenie brzmienia perkusji, która brzmi tu niemal jak automat. Wydaje się to jednak zabiegiem w pełni świadomym i uzasadnionym, idealnie pasującym do charakteru tego materiału i jeszcze bardziej podkreślającym jego klimat. Bo "Pornography" to kolejny krok w kierunku, który wyznaczały "Seventeen Seconds" i "Faith". Jest to zatem płyta jeszcze bardziej posępna i chłodna, o przygnębiającym, wręcz dekadenckim nastroju. 

W porównaniu z poprzednimi odsłonami trylogii, jej zwieńczenie jest zdecydowanie najbardziej konsekwentne w swoim chłodzie, mroku i pesymizmie, ani na chwilę nie przepuszczając tu światła. Co ciekawe, muzyka na tej płycie wciąż bywa przebojowa, czego przykładem świetne melodycznie - choć niepozbawione niepokojących dźwięków - "A Short Term Effect", singlowy "The Hanging Garden" czy najbardziej z nich chwytliwy "A Strange Day". Dominują tu jednak utwory, których wyrazistość opiera się na sugestywnym klimacie, a nie melodiach. Taki jest ponury otwieracz "One Hundred Years", gdzie pada słynna fraza Nic się nie stanie, jeśli wszyscy umrzemy, a także łagodniejszy, utrzymany w wolniejszym tempie, lecz wciąż niezwykle emocjonalny "Siamese Twins" oraz przytłaczający "The Figurehead", w którym chyba najlepiej udało się uchwycić bezsilność i poczucie rezygnacji Smitha. To te trzy utwory zdają się najsilniej oddziaływać pod względem emocjonalnym. Artystycznym szczytem tego longplaya są natomiast dwa ostatnie nagrania: wzbogacony posępnymi dźwiękami wiolonczeli oraz najzimniej brzmiącymi klawiszami i perkusją "Cold", a także eksperymentalny utwór tytułowy, bliższy industrialu i noise rocka, niż jakiekolwiek inne nagranie The Cure.

Nie mam żadnych wątpliwości, że to ścisła czołówka dokonań zespołu, a w moim prywatnym rankingu niekwestionowany numer jeden. "Seventeen Second" i "Faith", choć same w sobie bardzo dobre, wydają się jedynie wstępem do "Pornography", gdzie wszystkie pomysły zyskały najdojrzalszą, najspójniejszą oraz najbardziej emocjonalną formę. Gdyby zespól nie nagrał już nic więcej, byłoby to perfekcyjne zwieńczenie kariery. I choć później zdarzały się jeszcze pewne przebłyski, to jednak ogólny poziom dyskografii bardzo stracił przez wznowienie działalności.

Ocena: 9/10

---

The Cure - "Pornography" (1982)

1. One Hundred Years; 2. A Short Term Effect; 3. The Hanging Garden; 4. Siamese Twins; 5. The Figurehead; 6. A Strange Day; 7. Cold; 8. Pornography

Skład: Robert Smith - wokal, gitara, instr. klawiszowe, wiolonczela (7); Simon Gallup - gitara basowa, instr. klawiszowe; Lol Tolhurst - perkusja, instr. klawiszowe (1)

Producent: Phil Thornalley i The Cure

---