[Recenzja] Miles Davis - "Live-Evil" (1971)
"Live-Evil" to dość specyficzny album koncertowy. Koncertowy materiał przeplata się tutaj z nagraniami studyjnymi, zaś same nagrania z występów zostały poddane drastycznej obróbce studyjnej, za którą tradycyjnie odpowiada Teo Macero. Większość materiału została zarejestrowana w waszyngtońskim klubie The Cellar Door. Miles występował tam przez cztery wieczory z rzędu, pomiędzy 16-19 grudnia 1970 roku. Towarzyszyli mu wówczas Keith Jarrett, Michael Henderson, Jack DeJohnette, Airto Moreira, oraz nowy saksofonista Gary Bartz. Ponadto, ostatniego dnia dołączył do nich John McLaughlin. I właśnie nagrania z 19 grudnia (ściślej mówiąc: z drugiego i trzeciego setu) zostały wykorzystane na "Live-Evil".
Choć tytuły poszczególnych ścieżek mogą sugerować zupełnie premierowy materiał, często kryją się pod nimi znane motywy: "Sivad" to fragmenty wykonań "Directions" i "Honky Tonk" z drugiego setu (Macero wykorzystał tu także urywek studyjnej wersji "Honky Tonk"), natomiast "Funky Tonk" i "Inamorata" to skrót trzeciego setu - na ten pierwszy utwór złożyły się fragmenty "Directions" i improwizacji "Funky Tonk", a na drugi dalsza część "Funky Tonk" oraz skrócone "Sanctuary" i "It's About That Time", jak również zarejestrowana w studiu recytacja Conrada Robertsa oraz fragmenty wykonań "Sanctuary" i "It's About That Time" z innych występów (data i miejsce ich nagrania są nieznane). Jedynie improwizacja "What I Say" z drugiego setu została zamieszczona tutaj w całości (oprócz ostatnich kilkunastu sekund). Wszystkie te utwory to niesamowicie intensywne, mocno improwizowanie granie, o brudnym, ciężkim brzmieniu, czasem ocierające się wręcz o kakofonię. Sekcja rytmiczna gra w mocny, rockowy sposób, często dodając funkowy puls. Ostre solówki Davisa i Bartza brzmią przeszywająco, zaś klawisze Jarretta czasem dodają nieco subtelności i wyrazistych melodii, by kiedy indziej atakować przesterowanym brzmieniem. Nie można zapomnieć o gitarze McLaughlina, która zwykle brzmi tu tak samo agresywnie, jak na nagranym jakiś czas później debiucie Mahavishnu Orchestra, a w "Honky Tonk" podkreśla bluesowy charakter.
Cztery utwory studyjne stanowią, pod względem czasowym, niewielki procent całości - to w sumie ledwie kwadrans ze 100-minutowego wydawnictwa. Najstarszy utwór, "Medley: Gemini / Double Image", zarejestrowany został w lutym 1970 roku, w nieco innym składzie, niż nagrania koncertowe - z Waynem Shorterem zamiast Bartza, Chickiem Coreą i Joem Zawinulem zamiast Jarretta, Davem Hollandem w miejsce Hendersona, oraz Billym Cobhamem jako drugim perkusistą. Jest to dość nietypowe nagranie w dorobku Davisa, zdominowane przez bardzo ostrą, przesterowaną partię gitary. Gra pozostałych muzyków jest dla odmiany bardzo stonowana, co tworzy ciekawy kontrapunkt. Pozostałe utwory, "Little Church", "Nem Um Talvez" i "Selim", zostały natomiast nagrane w czerwcu, znów w nieco innym składzie, obejmującym Davisa, McLaughlina, DeJohnette'a, Moreirę, oraz Steve'a Grossmana na saksofonie, Rona Cartera lub Dave'a Hollanda na basie, trzech klawiszowców - Jarretta, Coreę i Herbiego Hancocka, oraz śpiewającego perkusistę Hermeto Pascoala. Pomimo różnych tytułów, wszystkie trzy utwory to różne podejścia do tego samego, balladowego tematu, skomponowanego przez Pascoala (na okładce albumu ich autorstwo zostało przypisane jednak Davisowi, co wkurzyło rzeczywistego twórcę i zakończyło jego współpracę z trębaczem). Fajnie, że pojawiło się takie urozmaicenie, choć byłoby chyba lepiej, gdyby zamieszczono tylko jedną wersję, a zamiast zamiast dwóch pozostałych wybrano coś innego (podczas sesji do "Jacka Johnsona" powstało mnóstwo znacznie ciekawszego materiału, który wydano dopiero po latach).
Choć tytuły poszczególnych ścieżek mogą sugerować zupełnie premierowy materiał, często kryją się pod nimi znane motywy: "Sivad" to fragmenty wykonań "Directions" i "Honky Tonk" z drugiego setu (Macero wykorzystał tu także urywek studyjnej wersji "Honky Tonk"), natomiast "Funky Tonk" i "Inamorata" to skrót trzeciego setu - na ten pierwszy utwór złożyły się fragmenty "Directions" i improwizacji "Funky Tonk", a na drugi dalsza część "Funky Tonk" oraz skrócone "Sanctuary" i "It's About That Time", jak również zarejestrowana w studiu recytacja Conrada Robertsa oraz fragmenty wykonań "Sanctuary" i "It's About That Time" z innych występów (data i miejsce ich nagrania są nieznane). Jedynie improwizacja "What I Say" z drugiego setu została zamieszczona tutaj w całości (oprócz ostatnich kilkunastu sekund). Wszystkie te utwory to niesamowicie intensywne, mocno improwizowanie granie, o brudnym, ciężkim brzmieniu, czasem ocierające się wręcz o kakofonię. Sekcja rytmiczna gra w mocny, rockowy sposób, często dodając funkowy puls. Ostre solówki Davisa i Bartza brzmią przeszywająco, zaś klawisze Jarretta czasem dodają nieco subtelności i wyrazistych melodii, by kiedy indziej atakować przesterowanym brzmieniem. Nie można zapomnieć o gitarze McLaughlina, która zwykle brzmi tu tak samo agresywnie, jak na nagranym jakiś czas później debiucie Mahavishnu Orchestra, a w "Honky Tonk" podkreśla bluesowy charakter.
Cztery utwory studyjne stanowią, pod względem czasowym, niewielki procent całości - to w sumie ledwie kwadrans ze 100-minutowego wydawnictwa. Najstarszy utwór, "Medley: Gemini / Double Image", zarejestrowany został w lutym 1970 roku, w nieco innym składzie, niż nagrania koncertowe - z Waynem Shorterem zamiast Bartza, Chickiem Coreą i Joem Zawinulem zamiast Jarretta, Davem Hollandem w miejsce Hendersona, oraz Billym Cobhamem jako drugim perkusistą. Jest to dość nietypowe nagranie w dorobku Davisa, zdominowane przez bardzo ostrą, przesterowaną partię gitary. Gra pozostałych muzyków jest dla odmiany bardzo stonowana, co tworzy ciekawy kontrapunkt. Pozostałe utwory, "Little Church", "Nem Um Talvez" i "Selim", zostały natomiast nagrane w czerwcu, znów w nieco innym składzie, obejmującym Davisa, McLaughlina, DeJohnette'a, Moreirę, oraz Steve'a Grossmana na saksofonie, Rona Cartera lub Dave'a Hollanda na basie, trzech klawiszowców - Jarretta, Coreę i Herbiego Hancocka, oraz śpiewającego perkusistę Hermeto Pascoala. Pomimo różnych tytułów, wszystkie trzy utwory to różne podejścia do tego samego, balladowego tematu, skomponowanego przez Pascoala (na okładce albumu ich autorstwo zostało przypisane jednak Davisowi, co wkurzyło rzeczywistego twórcę i zakończyło jego współpracę z trębaczem). Fajnie, że pojawiło się takie urozmaicenie, choć byłoby chyba lepiej, gdyby zamieszczono tylko jedną wersję, a zamiast zamiast dwóch pozostałych wybrano coś innego (podczas sesji do "Jacka Johnsona" powstało mnóstwo znacznie ciekawszego materiału, który wydano dopiero po latach).
W 2005 roku ukazał się obszerny, 6-płytowy boks "The Cellar Door Sessions 1970", zawierający zapis znacznej części grudniowych występów zespołu Davisa w The Cellar Door. Na każdej płycie znalazła się pełna rejestracja jednego setu: po jednym z pierwszego i drugiego dnia, oraz po dwa z trzeciego i czwartego. Dwie ostatnie płyty są zatem rozszerzoną wersją tego, co znalazło się na "Live-Evil" (nie licząc nagrań studyjnych, które wydano w innych boksach: "Medley" w "The Complete Bitches Brew Sessions", a pozostałe w "The Complete Jack Johnson Session"). Repertuar podczas każdego setu był bardzo zbliżony (choć podczas najwcześniejszego zagrano "Yesternow" zamiast "Honky Tonk"), jednak wykonania znacznie się różnią - warto je wszystkie przesłuchać, porównać, wyłapać różnice. Jeśli ktoś jednak woli poznać samą esencję - "Live-Evil" daje bardzo dobry pogląd na to, jak wyglądały ówczesne występy Milesa Davisa.
Ocena: 9/10
dot. oryginalnego albumu
Miles Davis - "Live-Evil" (1971)
LP1: 1. Sivad (live); 2. Little Church; 3. Medley: Gemini / Double Image; 4. What I Say (live); 5. Nem Um Talvez
LP2: 1. Selim; 2. Funky Tonk (live); 3. Inamorata (live)
Skład: Miles Davis - trąbka; Gary Bartz - saksofon i flet (LP1: 1,4, LP2: 2,3); Steve Grossman - saksofon (LP1: 2,5, LP2: 1); Wayne Shorter - saksofon (LP1: 3); John McLaughlin - gitara (LP1: 1-4, LP2: 2,3); Keith Jarrett - instr. klawiszowe (oprócz LP1: 3); Herbie Hancock - instr. klawiszowe (LP1: 2,5, LP2: 1); Chick Corea - instr. klawiszowe (LP1: 2,3,5, LP2: 1); Joe Zawinul - instr. klawiszowe (LP1: 3); Michael Henderson - gitara basowa (LP1: 1,4, LP2: 2,3); Dave Holland - gitara basowa i kontrabas (LP1: 2,3); Ron Carter - kontrabas (LP1: 5, LP2: 1); Jack DeJohnette - perkusja; Airto Moreira - instr. perkusyjne; Hermeto Pascoal - wokal i perkusja (LP1: 2,5, LP2: 1), elektryczne pianino (LP1: 2); Billy Cobham - perkusja (LP1: 3); Khalil Balakrishna - sitar (LP1: 3)
Gościnnie: Conrad Roberts - narracja (LP2: 3)
Producent: Teo Macero
Miles Davis - "The Cellar Door Sessions 1970" (2005)
CD1: December 16 (first set): 1. Directions; 2. Yesternow; 3. What I Say; 4. Improvisation #1; 5. Inamorata
CD2: December 17 (second set): 1. What I Say; 2. Honky Tonk; 3. It's About That Time; 4. Improvisation #2; 5. Inamorata; 6. Sanctuary
CD3: December 18 (second set): 1. Directions; 2. Honky Tonk; 3. What I Say
CD4: December 18 (third set): 1. Directions; 2. Honky Tonk; 3. What I Say; 4. Sanctuary; 5. Improvisation #3; 5. Inamorata
CD5: December 19 (second set): 1. Directions; 2. Honky Tonk; 3. What I Say
CD6: December 19 (third set): 1. Directions; 2. Improvisation #4; 3. Inamorata; 4. Sanctuary; 5. It's About That Time
Skład: Miles Davis - trąbka; Gary Bartz - saksofon i flet; Keith Jarrett - instr. klawiszowe; Michael Henderson - gitara basowa; Jack DeJohnette - perkusja; Airto Moreira - instr. perkusyjne (oprócz CD1); John McLaughlin - gitara (CD5,6)
Producent: Teo Macero
Uwaga: Tytuł "Inamorata" na "Live-Evil" dotyczy miksu ostatnich kilkunastu minut "Funky Tonk", fragmentów "Sanctuary" i "It's About That Time" oraz narracji Conrada Robertsa. Na "The Cellar Door Sessions 1970" tytuł ten nie powinien się zatem w ogóle pojawić, jednak użyto go błędnie zamiast tytułu "Funky Tonk".
dot. oryginalnego albumu
Miles Davis - "Live-Evil" (1971)
LP1: 1. Sivad (live); 2. Little Church; 3. Medley: Gemini / Double Image; 4. What I Say (live); 5. Nem Um Talvez
LP2: 1. Selim; 2. Funky Tonk (live); 3. Inamorata (live)
Skład: Miles Davis - trąbka; Gary Bartz - saksofon i flet (LP1: 1,4, LP2: 2,3); Steve Grossman - saksofon (LP1: 2,5, LP2: 1); Wayne Shorter - saksofon (LP1: 3); John McLaughlin - gitara (LP1: 1-4, LP2: 2,3); Keith Jarrett - instr. klawiszowe (oprócz LP1: 3); Herbie Hancock - instr. klawiszowe (LP1: 2,5, LP2: 1); Chick Corea - instr. klawiszowe (LP1: 2,3,5, LP2: 1); Joe Zawinul - instr. klawiszowe (LP1: 3); Michael Henderson - gitara basowa (LP1: 1,4, LP2: 2,3); Dave Holland - gitara basowa i kontrabas (LP1: 2,3); Ron Carter - kontrabas (LP1: 5, LP2: 1); Jack DeJohnette - perkusja; Airto Moreira - instr. perkusyjne; Hermeto Pascoal - wokal i perkusja (LP1: 2,5, LP2: 1), elektryczne pianino (LP1: 2); Billy Cobham - perkusja (LP1: 3); Khalil Balakrishna - sitar (LP1: 3)
Gościnnie: Conrad Roberts - narracja (LP2: 3)
Producent: Teo Macero
Miles Davis - "The Cellar Door Sessions 1970" (2005)
CD1: December 16 (first set): 1. Directions; 2. Yesternow; 3. What I Say; 4. Improvisation #1; 5. InamorataCD2: December 17 (second set): 1. What I Say; 2. Honky Tonk; 3. It's About That Time; 4. Improvisation #2; 5. Inamorata; 6. Sanctuary
CD3: December 18 (second set): 1. Directions; 2. Honky Tonk; 3. What I Say
CD4: December 18 (third set): 1. Directions; 2. Honky Tonk; 3. What I Say; 4. Sanctuary; 5. Improvisation #3; 5. Inamorata
CD5: December 19 (second set): 1. Directions; 2. Honky Tonk; 3. What I Say
CD6: December 19 (third set): 1. Directions; 2. Improvisation #4; 3. Inamorata; 4. Sanctuary; 5. It's About That Time
Skład: Miles Davis - trąbka; Gary Bartz - saksofon i flet; Keith Jarrett - instr. klawiszowe; Michael Henderson - gitara basowa; Jack DeJohnette - perkusja; Airto Moreira - instr. perkusyjne (oprócz CD1); John McLaughlin - gitara (CD5,6)
Producent: Teo Macero
Uwaga: Tytuł "Inamorata" na "Live-Evil" dotyczy miksu ostatnich kilkunastu minut "Funky Tonk", fragmentów "Sanctuary" i "It's About That Time" oraz narracji Conrada Robertsa. Na "The Cellar Door Sessions 1970" tytuł ten nie powinien się zatem w ogóle pojawić, jednak użyto go błędnie zamiast tytułu "Funky Tonk".
Takie albumy jak ten powinny być pozycja obowiązkowa dla poszukujących art i prog rockowcow. Tylko najpierw muszą wychylic się ze swojej niszy. Rewelacja 9/10.
OdpowiedzUsuń