[Recenzja] Magma - "K.A" (2004)

Powroty rockowych wykonawców po latach fonograficznego milczenia zwykle nie należą do udanych. Od każdej reguły zdarzają się jednak wyjątki. I jednym z nich jest francuska Magma. Równo dwadzieścia lat po kontrowersyjnym "Merci" zespół powrócił z materiałem, który spokojnie można zaliczyć do jego najlepszych albumów. Oczywiście, pod względem personalnym jest to już zupełnie inna grupa, choć na jej czele niezmiennie stoi Christian Vander, a w składzie nie mogło zabraknąć Stelli Vander. Pozostali muzycy w większości dołączyli jeszcze w latach 90., gdy Magma była aktywna wyłącznie koncertowo. W 1998 roku ukazał się nawet premierowy singiel "Flöë Ëssi" / "Ëktah", zarejestrowany w bardzo podobnym składzie, ale jeszcze bez klawiszowca Frédérica d'Oelsnitza oraz wokalistów Himiko i Antoine'a Paganottich (córki i syna Bernarda Paganottiego, byłego basisty Magmy). Te dwa krótkie utwory pokazały, że Vander wciąż ma coś do zaoferowania - aczkolwiek niekoniecznie coś nowego - i rozbudziły apetyt na więcej. Ale na pełen album fani musieli poczekać jeszcze całe sześć lat.

Enigmatyczny tytuł "K.A" to skrót od "Köhntarkösz Anteria". To oczywiste nawiązanie do albumu "Köhntarkösz" z 1974 roku, którego "K.A" jest prequelem. Vander zresztą zaczął pracę nad tym utworem - bo cały longplay jest jedną kompozycją w trzech częściach - już w 1973 roku. Wczesna wersja była prezentowana w tamtym czasie podczas koncertów (fragmenty tych wykonań trafiły na koncertówkę "Inédits" z 1977 roku, którą mogę polecić jedynie największym wielbicielom Magmy ze względu na fatalne brzmienie). Od tamtego czasu przeszedł wiele zmian, dzięki czemu jest jednym z najbogatszych utworów Magmy, pełnym aranżacyjnych niuansów. Wielogłosowe, quasi-operowe partie wokalne w języku kobaiańskim odgrywają tutaj chyba jeszcze większą rolę niż na wcześniejszych wydawnictwach; bardzo mało tutaj fragmentów stricte instrumentalnych (pojawiają się dopiero w drugiej połowie). Jednak wokale są bardzo zróżnicowane i interesująco rozpisane. Sporo dzieje się też w samej muzyce. Oczywiście, podstawą brzmienia dalej jest transowa gra sekcji rytmicznej, choć sam rytm wielokrotnie się zmienia. A czasem nawet staje się bardziej subtelny, na jazzową modłę. Nie brakuje też ciekawych ozdobników na elektrycznym pianinie, syntezatorze czy gitarze, która rzadko kiedy w przypadku tego zespołu była tak wyeksponowana. Pomimo trochę innego rozłożenia akcentów, album spokojnie mógłby ukazać się w latach 70. - co jednak nie znaczy, że brakuje tutaj momentów brzmiących całkiem świeżo, żeby wspomnieć tylko o zwolnieniu w "K.A II" czy o początku "K.A III". Więcej o tych fragmentach nie napiszę, sprawdźcie sami.

Pomimo sporego wyeksploatowania zeuhlowej stylistyki przez Magmę i jej naśladowców, okazało się wciąż możliwe nagranie albumu świeżego i... porównywalnego z najlepszymi dokonaniami sprzed lat. Bo "K.A" to ta sama półka, co klasyczne "Köhntarkösz" i "Mëkanïk Dëstruktïẁ Kömmandöh". Jest to jedna z najbardziej kunsztownych kompozycji i aranżacji Vandera, fantastycznie wykonana, z dużą swobodą i lekkością, co równoważy obecny tu patos. Dużo daje też profesjonalna produkcja, dzięki której album jest mniej surowy od dawnych dokonań. Ale i chyba nieco bardziej przystępny.

Ocena: 9/10

---

Magma - "K.A" (2004)

1. K.A I; 2. K.A II; 3. K.A III

Skład: Stella Vander - wokal, instr. perkusyjne; Isabelle Feuillebois - wokal; Antoine Paganotti - wokal; Himiko Paganotti - wokal; Emmanuel Borghi - instr. klawiszowe; Frédéric d'Oelsnitz - instr. klawiszowe; James Mac Gaw - gitara; Philippe Bussonnet - gitara basowa; Christian Vander - perkusja i instr. perkusyjne, wokal
Producent: Magma

---