[Recenzja] Pink Floyd - "The Early Years 1967-1972: Cre/ation" (2016)

Najnowsza kompilacja Pink Floyd nie jest kolejnym niepotrzebnym zbiorem najsłynniejszych nagrań. To wybór materiału z wydanego równolegle boksu "The Early Years 1965-1972". Fajnie, że w końcu postanowiono przypomnieć ten wczesny okres, jeszcze sprzed ogromnego sukcesu "The Dark Side of the Moon", kiedy grupa robiła najbardziej kreatywne rzeczy. Boks zawiera głownie nagrania spoza albumów studyjnych, w większości wydane oficjalnie po raz pierwszy. Niestety, ma też wady. Przede wszystkim jest bardzo obszernym wydawnictwem, obejmującym ponad trzydzieści płyt, zarówno kompaktowych, jak i DVD oraz Blu-ray. Problem w tym, że na tych ostatnich zdublowano dokładnie ten sam materiał, przez co trzeba zapłacić dwa razy za to samo. Kupujący powinni mieć wybór, czy chcą wersję z płytami DVD, czy Blu-ray. Tymczasem wszystko wrzucono do jednego boksu, a jego cena jest w rezultacie absurdalnie wysoka. Znacznie tańszym wydawnictwem jest natomiast opublikowany równolegle "The Early Years 1967-1972: Cre/ation", okrojony do zaledwie dwóch płyt kompaktowych, przez co pozbawiony mnóstwa interesujących fragmentów. Wciąż jednak zawiera wiele ciekawych nagrań, które dotąd nie były łatwo dostępne.

"Cre/ation" to jednak nie tylko premierowa muzyka. Sporo miejsca poświęcono na znany materiał. "Arnold Layne", "See Emily Play", "Paintbox", "Careful with That Axe, Eugene" i "Point Me at the Sky" oryginalnie wydano na niealbumowych singlach i - oprócz tego ostatniego - ukazały się też na wielokrotnie wznawianej, wciąż łatwo dostępnej kompilacji "Relics". "Matilda Mother" to z kolei fragment debiutanckiego albumu "The Piper at the Gates of Dawn", tutaj jednak zaprezentowany w alternatywnym podejściu, znanym już z opublikowanej w 2010 roku składanki "An Introduction to Syd Barrett". Przypomniano też "Embryo", pierwotnie opublikowany bez zgody i wiedzy zespołu na składance różnych wykonawców "Picnic - A Breath of Fresh Air" z 1970 roku, a kilkanaście lat później powtórzony na "Works", najbardziej osobliwym wyborze nagrań Pink Floyd, jaki kiedykolwiek się ukazał. Kolejną grupę stanowią utwory albumowe, ale w niewydanych wcześniej, współczesnych miksach: "Jugband Blues" z "A Saucerful of Secrets" oraz "Childhood's End", "Free Four" i "Stay" z "Obscured by Clouds".

Największą atrakcją "Cre/ation" okazują się liczne fragmenty sesji dla BBC. Chociaż zespół wykonywał kompozycje dobrze znane z albumów, to wykonania często odbiegają od studyjnych. "Flaming" z września 1967 roku, a więc jeszcze z Barrettem w składzie, niekoniecznie to potwierdza - odegrany jest wiernie w stosunku do studyjnego pierwowzoru, wyróżnia się głównie gorszym, surowym brzmieniem. Ciekawiej robi się w czterech nagraniach z maja 1969, już z Davidem Gilmourem. "Cymbaline", choć krótszy od wersji studyjnej, zyskuje dzięki jeszcze bardziej onirycznej atmosferze. Podobnie ma się sprawa z "Careful with That Axe, Eugene", choć szkoda, że został zagrany w wersji całkowicie instrumentalnej. "Grantchester Meadows" jest z kolei bardziej zwarty i konkretny od rozwleczonego pierwowzoru. Większej dynamiki nabrał natomiast "Green Is the Colour", zyskując przy okazji większej wyrazistości. Największą atrakcją jest jednak "Embryo" z lipca 1970, który w tej wersji awansuje na jedno z najlepszych nagrań w całym dorobku Pink Floyd. Nie tracąc niemal nic ze swojego onirycznego klimatu ani świetnie poprowadzonej linii melodycznej, zyskał ostrzejsze brzmienie, mocniej zaznaczającą swoją obecność sekcję rytmiczną, nieco bluesowy charakter i improwizacyjny luz. Co ciekawe, w bardziej eksperymentalnej części środkowej można usłyszeć pomysły wykorzystane później w "Echoes".

Kompilacja zawiera też dwa nagrania koncertowe. "Interstellar Overdrive" z sierpnia 1969 roku trwa w tej wersji niewiele ponad cztery minuty i tym samym jest uboższy od innych wykonań, włącznie ze studyjnym z "The Piper at the Gates of Dawn". Interesującą ciekawostką jest natomiast tytułowy utwór z "Atom Heart Mother", a konkretnie wykonanie z października 1970 roku w słynnym Montreux Casino, niedługo po premierze studyjnej wersji. W przeciwieństwie do niej, tutaj zespół gra bez pomocy orkiestry i chóru, co wychodzi tylko na korzyść. Tam partie dodatkowych muzyków nie najlepiej przegryzają się z grą instrumentalistów Pink Floyd. Tutaj całość brzmi bardziej spójnie - mimo dość luźnego, improwizatorskiego podejścia - a zarazem bardziej floydowo. Z alternatywnych wersji znanych utworów jest jeszcze "Nothing, Part 14" - jedna z dwudziestu czterech demówek zawierających pomysły, które przerodziły się w kompozycję "Echoes". Bardzo wartościowe nagranie, pozwalające się dowiedzieć czegoś więcej o procesie powstawania jednego z najlepszych rockowych utworów, na tym etapie przypominającego bardziej dzieło Tangerine Dream.

Reszta repertuaru to nagrania studyjne i - co istotne - całkowicie premierowe kompozycje. Najstarszy z nich "In the Beechwoods" pochodzi z wczesnego etapu prac nad albumem "A Saucerful of Secrets" i gra tu jeszcze Barrett. Nie jest to jednak żadne zagubione arcydzieło, a jedynie humorystyczny instrumental, w który wkrada się trochę monotonii. Sprawia to wrażenie, jakby planowano dograć tu jeszcze wokal, tylko pewnie nie udało się dokończyć tekstu. Pięć pozostałych utworów to nagrania z sesji do filmu "Zabriskie Point" Michelangelo Antonioniego. Pogodna piosenka "On the Highway" oraz instrumentalne "Auto Scene Version 2" i "Looking at Map", wszystkie trzy zalatujące stylistyką country rocka, przypominają bardziej, dajmy na to, Crosby, Stills & Nash niż Pink Floyd. "The Riot Scene" to z kolei fortepianowa miniaturka, którą później rozwinięto w "Us and Them". Kolejny instrumental, "Take Off", idzie z kolei w stronę hard rocka. Wszystkie te kawałki to raczej zalążki kompozycji niż pełnoprawne utwory. W sumie nie dziwię się, że zarówno zespół, jak i reżyser, nie wspominali dobrze tej współpracy.

"The Early Years 1967-1972: Cre/ation" zawiera sporo ciekawej, niedostępnej wcześniej oficjalnie muzyki, ale też trochę mało udanych zapychaczy - na czele z radiową reklamą albumu "Ummagumma" - oraz niepotrzebnych powtórek z innych wydawnictw. Można było lepiej skompilować tę składankę, choć rozumiem, że część najbardziej wartościowych nagrań, na których wydanie od lat czekali miłośnicy Pink Floyd, postanowiono zachować wyłącznie dla boksu.

Ocena: 7/10

Recenzja dodana 12.2023

---

Pink Floyd - "The Early Years 1967-1972: Cre/ation" (2016)

CD1: 1. Arnold Layne; 2. See Emily Play; 3. Matilda Mother (alternate version, 2010 mix); 4. Jugband Blues (2010 mix); 5. Paintbox; 6. Flaming (BBC Radio session, 25 September 1967); 7. In the Beechwoods (2010 mix); 8. Point Me at the Sky; 9. Careful with That Axe, Eugene; 10. Embryo; 11. US Radio advertisement for Ummagumma; 12. Grantchester Meadows (BBC Radio session, 12 May 1969); 13. Cymbaline (BBC Radio session, 12 May 1969); 14. Interstellar Overdrive (Live at the Paradiso, Amsterdam, 9 August 1969); 15. Green Is the Colour (BBC Radio session, 12 May 1969); 16. Careful with That Axe, Eugene (BBC Radio session, 12 May 1969)

CD2: 1. On the Highway; 2. Auto Scene Version 2; 3. The Riot Scene; 4. Looking at Map; 5. Take Off; 6. Embryo (BBC Radio session, 16 July 1970); 7. Atom Heart Mother (Live at the Casino de Montreux, 21 November 1970); 8. Nothing, Part 14; 9. Childhood's End (2016 mix); 10. Free Four (2016 mix); 11. Stay (2016 mix)

Skład: Syd Barrett - wokal i gitara (CD1:1-7); David Gilmour - wokal i gitara (CD1:8-16,CD2); Richard Wright - instr. klawiszowe, wokal; Roger Waters - gitara basowa, wokal; Nick Mason - perkusja i instr. perkusyjne

Producent: Pink Floyd; Joe Boyd; Norman Smith; Jeff Griffin

---