[Recenzja] Mieczysław Kosz - "Reminiscence" (1972)

W historii polskiego jazzu nie brakuje wybitnych muzyków. Krzysztof Komeda, Tomasz Stańko, Andrzej Trzaskowski, Zbigniew Namysłowski, Jerzy Milian... To dopiero początek długiej listy. Choć możemy jako naród być z nich dumni, o ich twórczości stosunkowo niewiele się dziś mówi. Sytuacja ta wydaje się jednak powoli zmieniać. W zeszłym roku do kin trafił film "Ikar. Legenda Mietka Kosza" w reżyserii Macieja Pieprzycy, będący, o ile mi wiadomo, pierwszą fabularną biografią polskiego muzyka jazzowego. Dlaczego tego zaszczytu dostąpił akurat Mieczysław Kosz, muzyk rzadko wymieniany jednym tchem z wcześniej wspomnianymi? Nie da się ukryć, że jego życiorys doskonale nadawał się do przedstawienia na dużym ekranie. Kosz to postać tragiczna. Jeszcze w dzieciństwie stracił wzrok, a w wieku 29 lat jego obiecująca kariera została brutalnie przerwana, gdy muzyk wypadł z okna. Nie wiadomo, czy jego śmierć była nieszczęśliwym wypadkiem, czy samobójstwem.

Mieczysław Kosz to klasycznie wyszkolony pianista. Choć ostatecznie zdecydował się grać jazz, jego twórczość zdradzała silne wpływy muzyki poważnej. Styl Kosza często porównuje się do Billa Evansa - zresztą obaj muzycy mieli okazję się poznać, gdy występowali na tej samej edycji jazzowego festiwalu w Montreux - jednak w grze polskiego pianisty słychać też pewną słowiańskość i nieco bardziej awangardowe podejście. Za życia muzyka, zresztą dopiero na parę miesięcy przed śmiercią, ukazał się tylko jeden album sygnowany jego nazwiskiem. "Reminiscence", wydany w serii Polish Jazz, to nagrania z marca 1971 roku. W sesji udział wzięli także perkusista Janusz Stefański i basista Bronisław Suchanek, ówczesna sekcja rytmiczna kwintetu Stańki. Album wypełnia siedem ścieżek, przy czym na pierwszej stronie znalazły się interpretacje cudzych kompozycji, a na drugiej autorskie utwory.

Trio Kosza sięgnęło przede wszystkim po twórczość poważnych kompozytorów, jak Aleksandr Borodin, Fryderyk Chopin i Ferenc Liszt. Pianista nie próbuje grać tych utworów w zbyt wierny sposób, wręcz dokonuje ich kompletnej destrukcji, traktując je jako punkt wyjścia do improwizacji. Gra przy tym bardzo ekspresyjnie i kreatywnie, zbliżając się raczej do awangardowych form jazzu niż głównego nurtu. Warto podkreślić jego doskonałą współpracę z sekcją rytmiczną, która dostała tu dla siebie całkiem sporo swobody i przestrzeni. Ciekawie w gronie tych poważnych utworów wygląda beatlesowski przebój "Yesterday", który jednak także zmienił się nie do poznania. Z uroczej, zgrabnej, ale bardzo prostej, naiwnej piosenki stał się utworem bardziej finezyjnym, nie odstającym od pozostałych nagrań. Ale jeszcze bardziej podoba mi się druga strona longplaya, z dwiema kompozycjami lidera ("Wspomnienie", "For You") oraz jedną basisty ("Spełnienie"). To jeszcze bardziej swobodne granie, w którym instrumentaliści mogą wykazać się jeszcze większą kreatywnością, niezależnie od tego, czy stawiają, jak we "Wspomnieniu", na budowanie klimatu, czy spełniają się w bardziej abstrakcyjnym graniu.

Przyznaję, że raczej nie jestem wielbicielem płyt nagranych w trio pianino-kontrabas-perkusja (z pewnymi wyjątkami, jak "Now He Sings, Now He Sobs" Chicka Corei czy "Money Jungle" Ellingtona, Mingusa i Roacha). Również "Reminiscene" przy pierwszym podejściu mnie nie zachwycił. Przy kolejnym odsłuchu, gdy bardziej wsłuchałem się w grę Mieczysława Kosza oraz współpracę całego składu, album spodobał mi się już o wiele bardziej. Na tyle, że nie mogło go zabraknąć w cyklu recenzji najciekawszych pozycji z serii Polish Jazz.

Ocena: 8/10

---

Mieczysław Kosz - "Reminiscence" (1972)

1. Tańce połowieckie; 2. Preludium c-moll; 3. Marzenie miłosne; 4. Yesterday; 5. Wspomnienie; 6. For You; 7. Spełnienie

Skład: Mieczysław Kosz - pianino; Bronisław Suchanek - kontrabas; Janusz Stefański - perkusja, fleksaton

Producent: -

---